Mahabhumi - Bhulekh
Mahabhumi आणि Mahabhulekh हे महाराष्ट्र शासनाचे अधिकृत land site पोर्टल्स असून, राज्यातील नागरिकांना त्यांच्या जमिनीची माहिती घरबसल्या पाहण्याची सोय उपलब्ध करून देतात. पूर्वी जमीनविषयक नोंदी पाहण्यासाठी तलाठी कार्यालय, तहसील किंवा जिल्हा कार्यालयात प्रत्यक्ष जावे लागत होते. मात्र डिजिटल इंडिया आणि ई-गव्हर्नन्स उपक्रमांतर्गत Mahabhumi portal आणि Mahabhulekh 7/12 portal सुरू झाल्यामुळे जमीनधारक, शेतकरी, खरेदीदार, बँका आणि कायदेशीर सल्लागार यांना मोठा फायदा झाला आहे. या दोन्ही वेबसाइट्सवरून जमीन संबंधित माहिती सुरक्षित, पारदर्शक आणि अधिकृत स्वरूपात पाहता येते, म्हणूनच आज Mahabhumi आणि Mahabhulekh हे land record checking साठी सर्वाधिक वापरले जाणारे प्लॅटफॉर्म ठरले आहेत.
Mahabhumi म्हणजे महाराष्ट्र शासनाचे भूमी अभिलेख आणि नोंदणी विभागाशी संबंधित विविध सेवा एकत्र आणणारे अधिकृत व्यासपीठ आहे. या पोर्टलवरून जमीन नोंदणी, स्टॅम्प ड्युटी, रेडी रेकनर, ई-नोंदणी आणि इतर भूमीविषयक सेवा मिळतात. तर Mahabhulekh हे खास करून 7/12 उतारा (Satbara Utara), 8A उतारा, फेरफार नोंद आणि जमिनीचा तपशील पाहण्यासाठी तयार करण्यात आलेले land site आहे. Mahabhulekh वर उपलब्ध माहिती ही शासनाच्या रेकॉर्डवर आधारित असल्यामुळे ती विश्वासार्ह मानली जाते. त्यामुळे कोणतीही जमीन खरेदी-विक्री करण्यापूर्वी Mahabhumi आणि Mahabhulekh वर माहिती तपासणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरते.
Mahabhulekh land records पाहण्यासाठी सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे Gata Sankhya (गट संख्या). गट संख्या ही जमिनीची एक विशिष्ट ओळख क्रमांक (Unique Identification Number) असते. ग्रामीण भागात बहुतेक जमीन गट क्रमांकाने ओळखली जाते, तर काही ठिकाणी सर्वे नंबर किंवा सिटी सर्वे नंबर वापरला जातो. Mahabhulekh portal वर Gata Sankhya वापरून जमीन शोधणे सोपे आणि जलद आहे. यामुळे शेतजमिनीचे क्षेत्रफळ, मालकाचे नाव, शेतीचा प्रकार, लागवडीची स्थिती आणि इतर महत्वाची माहिती एका क्लिकवर उपलब्ध होते.
Mahabhumi आणि Mahabhulekh land site वापरण्याचा मुख्य फायदा म्हणजे पारदर्शकता. कोणत्याही जमिनीची माहिती बदलायची असल्यास किंवा फेरफार नोंद तपासायची असल्यास या पोर्टल्सवर आधीपासून नोंदी उपलब्ध असतात. त्यामुळे फसवणूक होण्याची शक्यता कमी होते. विशेषतः जमीन खरेदी करताना, कर्ज घेताना किंवा सरकारी योजनेसाठी अर्ज करताना 7/12 उतारा आवश्यक असतो. Mahabhulekh 7/12 online service मुळे हा उतारा घरबसल्या डाउनलोड किंवा पाहता येतो.
खालील तक्त्यामध्ये Mahabhumi आणि Mahabhulekh या दोन्ही land site च्या मुख्य वैशिष्ट्यांची माहिती एकाच कॉलममध्ये दिली आहे, ज्यामुळे समजणे सोपे जाईल आणि पेज फिटिंगही योग्य राहील.
| Mahabhumi आणि Mahabhulekh Land Site – मुख्य माहिती |
|---|
| Mahabhumi हे महाराष्ट्र शासनाचे अधिकृत land services portal आहे |
| Mahabhulekh हे 7/12, 8A आणि जमीन नोंदींसाठी वापरले जाणारे portal आहे |
| Gata Sankhya वापरून जमीन शोधण्याची सुविधा उपलब्ध आहे |
| ग्रामीण आणि शहरी दोन्ही भागांची माहिती येथे पाहता येते |
| जमीन मालकाचे नाव, क्षेत्रफळ आणि फेरफार नोंदी पाहता येतात |
| जमीन खरेदीपूर्वी पडताळणीसाठी उपयुक्त आहे |
| शासनाच्या अधिकृत डेटावर आधारित माहिती उपलब्ध होते |
| ऑनलाइन, सुरक्षित आणि पारदर्शक सेवा पुरवली जाते |
आता Mahabhulekh वर Gata Sankhya ने जमीन कशी तपासायची हे टप्प्याटप्प्याने समजून घेऊया. प्रथम, आपल्या मोबाईल किंवा संगणकावर Mahabhulekh ची अधिकृत वेबसाइट उघडा. वेबसाइट उघडल्यानंतर तुमचा विभाग (कोकण, पुणे, नाशिक, औरंगाबाद, अमरावती किंवा नागपूर) निवडा. त्यानंतर जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडण्याचा पर्याय येतो. सर्व माहिती अचूक निवडल्यानंतर “गट क्रमांक” किंवा “Gata Sankhya” हा पर्याय निवडा. संबंधित गट क्रमांक टाका आणि शोध (Search) बटणावर क्लिक करा. काही क्षणांतच त्या जमिनीचा 7/12 उतारा स्क्रीनवर दिसेल.
या 7/12 उताऱ्यात जमिनीच्या मालकाचे नाव, खाते क्रमांक, एकूण क्षेत्रफळ, लागवडीयोग्य क्षेत्र, पिकांची माहिती आणि जमिनीवर कोणतेही बोजा (कर्ज, वाद, इ.) आहे का याची माहिती मिळते. ही माहिती काळजीपूर्वक वाचणे अत्यंत आवश्यक आहे. कारण अनेकदा जमीन वादग्रस्त असल्यास किंवा फेरफार नोंद प्रलंबित असल्यास ते येथे स्पष्टपणे नमूद केलेले असते. त्यामुळे Mahabhulekh land checking by Gata Sankhya ही प्रक्रिया प्रत्येक जमीन व्यवहारासाठी आवश्यक मानली जाते.
Mahabhumi portal चा वापर करून जमीन नोंदणी आणि स्टॅम्प ड्युटी संबंधित माहितीही तपासता येते. उदाहरणार्थ, एखाद्या जमिनीचा रेडी रेकनर दर पाहायचा असल्यास Mahabhumi land site वर उपलब्ध असलेली सेवा वापरता येते. यामुळे बाजारभावानुसार जमीन योग्य किमतीत खरेदी किंवा विक्री करणे सोपे जाते. तसेच ई-नोंदणी सुविधेमुळे वेळ आणि खर्च दोन्ही वाचतात.
Mahabhumi आणि Mahabhulekh या दोन्ही वेबसाइट्सचे अधिकृत लिंक खाली दिले आहेत, जेणेकरून वापरकर्त्यांना थेट आणि सुरक्षित प्रवेश मिळू शकेल.
Mahabhulekh Official Website: https://mahabhulekh.maharashtra.gov.in
Mahabhumi Official Portal: https://mahabhumi.gov.in
एकंदरीत पाहता, Mahabhumi आणि Mahabhulekh हे महाराष्ट्रातील जमीनधारकांसाठी अत्यंत उपयुक्त land site आहेत. Gata Sankhya द्वारे जमीन तपासण्याची सुविधा, 7/12 उताऱ्याची ऑनलाइन उपलब्धता आणि अधिकृत नोंदींवर आधारित माहिती यामुळे नागरिकांचा शासनावरील विश्वास वाढला आहे.